Avrupa Birliği (AB) üyeleri, uzun süredir devam eden mredir devam eden müzakere süreçlerinin ardından Romanya ve Bulgaristan’ın 1 Ocak itibariyle Schengen serbest dolaşım alanına tam olarak katılması konusunda uzlaşıya vardı.
Romanya ve Bulgaristan, AB üyesi olmalarına rağmen Schengen bölgesine dahil edilmemişti. Ancak, bu iki ülkenin hava ve deniz sınırlarında 31 Mart’ta kontroller kaldırılmıştı. Avusturya, kara sınırından giriş yapacak göçmen sayısının artmasından endişe ederek bu sınırların açılmasına şu ana kadar karşı çıktı.
Bu iki ülkenin Schengen’e tam olarak dahil olması, Avusturya’nın 2022’den bu yana sürdürdüğü veto politikasını kaldırmasıyla mümkün oldu. Avusturya İçişleri Bakanı Gerhard Karner, Bulgaristan ve Romanya üzerinden gelen göçmen sayısında önemli bir düşüş yaşandığını belirterek vetoyu geri çektiklerini duyurdu.
Ayrıca, Bulgaristan ve Yunanistan arasında ortak sınır kontrollerinin tamamen kaldırılması konusunda anlaşma sağlandı ve böylelikle Schengen’e tam entegrasyon önündeki tüm engeller aşılmış oldu.
Brüksel’de bir araya gelen AB adalet ve içişleri bakanları, Kasım ayında AB büyükelçilerinin oybirliğiyle kabul ettiği “Romanya ve Bulgaristan’ın kara yoluyla Schengen Bölgesi’ne katılması” kararını onayladı. Bu karar, 1 Ocak 2025’ten itibaren kara sınırı kontrollerinin de tamamen kaldırılmasını sağlayacak.
22 Kasım 2024 tarihinde Romanya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı, Avrupa Komisyonu yetkilileri ve Macaristan, Avusturya ile Bulgaristan İçişleri Bakanları, Budapeşte’de Schengen bölgesinin genişletilmesine ilişkin bir basın toplantısı gerçekleştirdi.
Bulgaristan’ın Schengen bölgesine dahil olmasıyla birlikte, Bulgaristan-Türkiye sınırında Avusturya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan’dan 100 polis memurunun katılacağı ortak bir güvenlik birimi oluşturulacak. Bu adım, Avusturya’nın veto kararını kaldırmasının şartlarından biri olarak öne çıkmıştı.
Ayrıca, Avusturya’nın talebi üzerine, Romanya ve Bulgaristan arasındaki kara sınırında en az altı ay süreyle rastgele sınır kontrolleri devam edecek. Bu uygulama, Schengen içinde zaman zaman sınır kontrollerini yeniden uygulayan diğer ülkelerin politikalarına benzer bir şekilde yürütülecek.
Ancak, Bulgaristan İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Yunanistan ile olan sınırlarda bu tür kontroller uygulanmayacak.
Bu karar, Bulgaristan ve Romanya hükümetleri tarafından memnuniyetle karşılandı. Ortak bir açıklamada, “2007’den bu yana izlediğimiz kilit hedeflerden biri gerçekleşti. Bu tarihi bir an” ifadelerine yer verildi.
Avrupa Parlamentosu (AP) üyeleri de karardan memnuniyetlerini dile getirdi. Rumen milletvekili Dan Barna, “Uzun süredir hak ettiğimiz bir hak sonunda gerçek oldu” derken, Bulgar AP üyesi İlhan Küçük ise, “On yıldan uzun süren adaletsizliğe son verildi” mesajını paylaştı.
Son olarak, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, yeni göç mevzuatlarının hayata geçirileceğini duyurdu.
Bu yeni gelişme ile Schengen bölgesindeki ülke sayısı 29’a yükselmiş oldu. Romanya ve Bulgaristan’dan önce, Hırvatistan Ocak 2023’te Schengen’e dahil edilmişti. Bu genişleme, Avrupa’da sınırsız dolaşım vizyonunun daha da pekıştiğini gösteriyor.